تجلّی عارفانه‌ی چهره‌های قرآنی برخی از پیامبران در مثنوی

در بین آثار کهن ادب پارسی، مثنوی معنوی مولوی، تنها کتاب عمده در نوع خود می­باشد که بیشترین تأثیر و بهره را از کلام وحی گرفته است. یکی از این اثرپذیری­ها، تجلّی چهره­های قرآنی خصوصاً انبیای الهی می­باشد که مولوی به تناسب ذوق عارفانه­ی خویش، به این شخصیّت­ها ماهیّتی عرفانی بخشیده است. مثلاً از نظرگاه این عارف بزرگ، خضر(ع) پیری جاودانه و مبارک قدم است که گم­گشتگان طریق حق را از تاریکی جهل، به سرچشمه­ی آب حیات رهنمون می­شود. صالح (ع) را عاشق مهجوری می­داند که با ظهور ناقه­ی دوست در کوه وجودش، بی­درنگ ناقه­ی تن را پی می­نماید تا روحش غرق وصال یار گردد؛ داوود(ع) در دیدگاه عارفانه­ی مولانا، نغمه­گر عاشقی است که آواز خوشش همان نغمه و سخن درونی اولیاء الله و عارفان حق است.